Den Haan Rotterdam
De geschiedenis van een 100-jarige scheepslampenproducent
Al geruime tijd is er een pagina over het merk Industria Rotterdam te vinden op mijn website, maar er stond tot op heden maar een klein stukje op over de collega Metaalwarenfabriek Den Haan Rotterdam. Dit terwijl dit Nederlandse bedrijf al vanaf 1922 actief is in de productie en verkoop van scheepslampen en dit vandaag de dag, bijna 100 jaar later, nog steeds doet. Erg bijzonder is daarnaast dat dit bedrijf na al die jaren nog steeds een familiebedrijf is, de vierde generatie is nu werkzaam binnen DHR.
Mooie anekdote is dat Industria Rotterdam, Den Haan Rotterdam gekscherend dat blikslagertje noemde die ook wat scheepslantaarns maakte. Maar desondanks doet Den Haan Rotterdam dat al bijna 100 jaar, wat een prestatie op zich is als je kijkt naar de ontwikkelingen en de concurrentie uit het Verre Oosten.
De beginjaren
#Op 7 augustus 1922 is Den Haan Rotterdam opgericht door Marinus den Haan. Ze waren toen gevestigd aan de Zalmhaven in Rotterdam. Ze waren actief als blikslager, met uiteraard een focus op artikelen welke gebruikt werden op boten en schepen. Al na een paar jaar werden ook de eerste scheepslampen geproduceerd.
Marinus den Haan begon met twee medewerkers en groeide gestaag. Ze kwamen goed door de wereldwijde crisis en in 1936 werkten er al 16 medewerkers. De werkplaats werd alleen wel erg krap, deze was maar 65 vierkante meter. Vanaf 1936 kwam ook de zoon van Marinus in dienst, Marinus jr. den Haan en ook Cees den Haan.
De oorlog
#Op 14 mei 1940 werd Rotterdam gebombardeerd en ook de woning en werkplaats aan de Zalmkade werden hierbij compleet verwoest.
De twee broers gingen niet bij de pakken neerzitten en vonden twee dagen later (!) alweer een kleine werkplaats aan de Westzeedijk. Hier werkten ze samen met twee oudere werknemers voornamelijk aan kleine olielampen, pannen en kleine ovens.
Na de Tweede wereldoorlog kwamen er weer bekwame werknemers bij en ging het bedrijf verder waar het ten tijde van de oorlog mee was gestopt.
De jaren na de oorlog
#Na het overlijden van de oprichter Marius den Haan, nam Marius jr. het bedrijf over. Ook Cees den Haan kwam (opnieuw) bij Den Haan Rotterdam werken als directielid. De uitdaging in die jaren was het vinden van vakbekwame werklieden en ze starten dan ook een leerprogramma voor studenten. Dit was alleen een langdurig proces, wat dan ook niet de oplossing was voor de korte termijn. De oplossing voor het gebrek aan mankracht was dan ook mechanisatie. Om deze mechanisatie te realiseren was er wel een grotere werkplaats nodig en in het begin van de jaren 50 werd er een nieuwe werkplaats van 450 vierkante meter gebouwd aan de Hoornbrekersstraat.
Export en decoratieve scheepslampen
#De behoefte aan scheepsverlichting bleef groeien en Den Haan Rotterdam begon in de jaren 60 ook met de export van scheepslampen naar o.a. de rest van Europa, Amerika en Canada. Ook werden er in deze jaren scheepslampen voor decoratief gebruik op de markt gebracht en dit was een doorslaand succes. Mede hierdoor werd de werkplaats alweer te klein en ze hebben dan ook een nieuwe fabriek laten bouwen. In 1962 werd er een nieuwe fabriek gebouwd aan de Wijnhaven van 3150 vierkante meter.
In deze jaren was de verkoop van scheepslampen voor de helft voor decoratieve doeleinden en voor de helft als navigatieverlichting.
De groei zet door
#In het begin van de jaren 60 introduceerde Den Haan Rotterdam het bekende DHR logo, wat nu nog steeds gevoerd wordt. Door de hoogstaande kwaliteit en de sterke reputatie exporteerde Den Haan Rotterdam naar meer dan 50 landen.
In deze jaren waren er met regelmaat bedrijven die probeerden de scheepslampen te imiteren, maar zonder succes door de vele patenten en vastgelegde modellen.
De verkoop in Nederland ging in die jaren volledig naar winkels en groothandels. Door veel deel te nemen aan beurzen voor de watersport en de beroepsscheepsvaart, werden er veel verkoopkanalen gerealiseerd. Door de groeiende welvaart in Europa groeide de watersport ook exponentieel en hier heeft Den Haan Rotterdam dan ook op ingespeeld met zijn navigatieverlichting.
Verandering van regels en materialen
#Doordat het steeds drukker op het water werd, kwam er in 1970 een wereldwijde interventie, waarin er nieuwe regels en richtlijnen zijn ontwikkeld voor o.a. navigatieverlichting. De zichtbaarheid moest worden vergroot en de constructie werd nauwkeurig gedefinieerd.
Deze regels gingen vanaf 1976 in voor zeegaande schepen en vanaf 1984 voor binnenvaart schepen. De bestaande navigatieverlichting aanpassen naar de nieuwe standaard was bijna onmogelijk en een grote uitdaging.
In deze tijd is dan ook gekozen om van het metaal af te stappen en de navigatieverlichting te gaan produceren in kunststof. Dit was een goede keuze en hierdoor bleef Den Haan Rotterdam groeien. Waarschijnlijk heeft deze keuze er ook mede voor gezorgd dat het bedrijf nog steeds actief is.
Den Haan Rotterdam lanceerde in die jaren drie soorten navigatieverlichting, voor zeeschepen, voor binnenschepen en voor watersportdoeleinden. Dit sloeg heel erg aan, inmiddels was het aantal medewerkers gestegen naar 60, maar desondanks hadden ze grote moeite om de vraag in te vullen. Ook kwam er vraag naar navigatieverlichting uit het Midden- en Verre Oosten.
In 1979 voelde Den Haan Rotterdam zich min of meer gedwongen om haar laatste Nederlandse concurrent, P.J. van den Bosch, over te nemen, deze bleef de eigen naam wel voeren tot 1983 op de daar geproduceerde lampen.
Na uitvoerige testen door de Koninklijke Nederlandse Marine werden de lantaarns van Den Haan Rotterdam geaccepteerd en waren alle overheidsschepen verplicht om de navigatieverlichting van DHR te installeren. Ook ontwierp DHR een navigatielicht dat geschikt was voor onderzeeërs, die ook door sommige buitenlandse regeringen is aangeschaft.
KNMI, zoeklichten en directiewissel
#In 1984 stopte Marinus den Haan sr. en in 1987 Cees den Haan sr. als leden van de directie, wel bleven ze nog jaren in het bedrijf actief. Hun beide zoons, die beiden al jaren in het bedrijf werkten, werden directeurs.
In 1988 sloten ze de afdeling van de KNMI die verantwoordelijk was voor het certificeren van kompassen, navigatieverlichting en andere instrumenten. Voor DHR betekende dit dat ze al hun lantaarns zelf moesten testen en ook certificeren. Hiertoe werd op advies van de overheid alle benodigde fotometrische testapparatuur besteld en werden regelmatige controles door de scheepvaartinspectie uitgeprobeerd.
DHR produceert al jaren twee soorten zoeklichten voor de jachtindustrie. Na het in gebruik nemen van de testruimte werd deze ook erg handig voor het testen van nieuw ontwikkelde producten. Toen het hoofd van het fotometrische testen werd aangenomen, werd het de afdeling Onderzoek en Ontwikkeling. Dit resulteerde in de ontwikkeling van een nieuw zoeklicht voor de binnenvaart. Het was in dit jaar dat DHR een samenwerking aanging met Norselight om een complete lijn zoeklichten voor zee- en binnenvaartdoeleinden op de markt te brengen.
Eind 1993 werd trad Cees den Haan af als directeur en zijn neef, Mario den Haan, nam de aandelen van zijn bedrijf over.
De holding en het bedrijfsmanagement werden verkocht aan Mario den Haan en hij werd volledig eigenaar van Metaalwarenfabriek Den Haan Rotterdam.
In de jaren die volgden nam DHR de inventaris en de machines van Brökelmann Jaeger Busse over, waar de 20″ Ideal branders werden geproduceerd. Daarnaast werd ook de productie van Burtone luchthoorns overgenomen en na uitvoerig testen werden deze luchthoorns ook TNO goedgekeurd. Mede door de goedkeuring was de verkoop ook succesvol.
Modernisering
#In de jaren die volgenden werd de fabriek gemoderniseerd en werd het ISO-certificaat behaald. Ook het bedrijf Zeekro, al 50 jaar actief in zoeklichten werd overgenomen. Een verhuizing leek opnieuw noodzakelijk, maar door een projectontwikkelaar die het af liet weten is er een kantoor boven op de werkplaats gebouwd en zijn de kantoren opgewaardeerd.
In 2002 wordt een nieuwe serie navigatieverlichting geïntroduceerd. Door zeer gedetailleerde tekeningen en rapporten van erkende instituten als KEMA en TNO volgt kort daarna goedkeuringen door buitenlandse keuringsinstanties. De Zeekro zoeklichten werden aangepast en volgens de CE-richtlijnen op de markt worden gebracht.
In 2008 is DHR alsnog verhuisd naar Capelle aan de IJssel, waar het bedrijf de beschikking kreeg over 5000 vierkante meter, voor de fabrieken en kantoren.
Na al die jaren is Den Haan Rotterdam nog steeds sterk in navigatieverlichting, decoratieve scheepslampen, zoeklichten en luchthoorns.
Op zoek naar een mooie decoratieve scheepslamp of navigatieverlichting, kijk dan zeker ook op de website van Den Haan Rotterdam.
Bronvermelding
#https://www.dhr.nl/our-heritage
https://nl.wikipedia.org/wiki/Metaalwarenfabriek_Den_Haan_Rotterdam_B.V.
De afbeeldingen zijn gebruikt na goedkeuring van Den Haan Rotterdam, deze mogen niet gebruikt worden zonder nadrukkelijke toestemming van Den Haan Rotterdam.
Terug naar Scheepslampen Fabrikanten